του Ματθαίου Ανδρεάδη
δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα "Πολίτης" στις 213/2008, τ. 249, σ.2
Στην Ελλάδα φώναζαν το 1908, όπως είδαμε, οι αμαξηλάτες κατά του «λεωφορείου» αυτοκινήτου, γιατί θα τους κατέστρεφε. Πιο παληά σ΄άλλες χώρες, στην Αγγλία λ.χ., οι αλογάρηδες ξεσηκώνονταν κατά των αμαξηλατών, γιατί η «λεωφόρος άμαξα» ήταν ολέθρια.
Ακόμη και οι «άλκιμοι ναύτες του Τάμεση»,που ασχολούνταν με το κύριο μέσο συγκοινωνίας απ΄ τό Λονδίνο ως το Ουίνδσωρ και πιο πέρα.
Και οι κατασκευαστές «εφιππίων και πτερνιστήρων», που θα χρεωκοπούσαν κατά εκατοντάδες. Και τα πολυάριθμα ξενοδοχεία,στα οποία συνήθιζαν να καταλύουν οι έφιπποι οδοιπόροι, που θα έκλειναν από έλλειψη πελατών.
Πέραν του ότι οι άμαξες το θέρος ήσαν πολύ ζεστές και τον χειμώνα πολύ ψυχρές, ενώ η παρουσία παιδιών και αρρώστων στους επιβάτες οχληρή.
Άλλωστε,οι άμαξες, άλλοτε έφταναν στο ξενοδοχείο αργά, ώστε να μη μπορεί να ετοιμασθεί δείπνο, κι΄άλλοτε αναχωρούσαν πρωΐ χωρίς να μένει χρόνος στους οδοιπόρους να πάρουν πρωϊνό.
Γι΄αυτούς, λοιπόν, και γι΄ άλλους λόγους, ζητούσαν ν΄απαγορευθεί οι άμαξες να εκτελούν περισσότερα από ένα ταξίδια την εβδομάδα, να υποχρεωθούν να σύρονται από 4 και πάνω άλογα,κ.ο.κ.
Έτσι,θα μπορούσαν όλοι, εκτός απ΄ τους χωλούς και τους αρρώστους, να επανέλθουν στην οδοιπορία.
Οι αντίθετοι πρός αυτά υποστήριζαν: Οι «λεωφόρες άμαξες» δεν εμποδίζουν τους υγιείς και τους εύρωστους περιηγητές, να κάνουν έφιπποι τη μακρυνή τους οδοιπορία. Και μήπως αυτοί,που ταξιδεύουν με δική τους άμαξα βρίσκουν κάθε μέρα στους σταθμούς τον απαιτούμενο αριθμό αλόγων;
Εξάλλου, οι οδοιπόροι αν δεν είναι πολυάριθμοι και καλά οπλισμένοι κινδυνεύουν και να σκοτωθούν (Μακώλεϋ Ιστορία,2ος τ.,σελ.416-417,ελλην.έκδ.1897).
΄Ολ΄αυτά,παραπέμπουν και στους Έλληνες (ειδικώτερα στους Κορίνθιους αμαξηλάτες, που σχεδόν, παρόμοια τότε αντιδρούσαν κατά της εισαγωγής του αυτοκινήτου) και γενικά στην ιστορία.
Η οποία βεβαιώνει,οτι πάντοτε ισχυρά τμήματα των κοινωνιών έρχονται σε σύγκρουση προς τις τεχνολογικές εξελίξεις, οι οποίες,αναπόδραστα, και επαγγέλματα καταργούν και δημιουργούν νέα.
Το φαινόμενο αυτό παρουσιάστηκε, για κοινωνικοοικονομικούς και (όχι μόνο) λόγους, και στην Κορινθία, όπου το 1837 υπήρχαν λίγες άμαξες, πολλά υποζύγια, αρκετοί αυτοαπασχολούμενοι και ελάχιστοι δημόσιοι υπάλληλοι (76 το 1861).
Το 1908 ελάχιστα υποζύγια, 127 άμαξες,αρκετά νέα επαγγέλματα στη θέση των παλαιών και 206 δημόσιοι υπάλληλοι.
Ωστόσο, σε καμμιά εποχή δεν έγινε εύκολα αποδεκτή η τεχνολογία, ιδιαίτερα από λαούς που βρίσκονται στο στάδιο οικονομικής και θεσμικής αναπτύξεως.
Στην Ελλάδα, όταν ήλθε το άροτρο, δύσκολα έγινε αποδεκτό γιατί, όπως ειπώθηκε «στο πνεύμα του Έλληνα, κάθε νεωτερισμός εμποιεί την ίδια εντύπωση που προκαλεί στον άγαμο γέροντα μία πρόταση γάμου».
Οι Κορίνθιοι, πάντως, όταν ήλθε στην πόλη τους ο σιδηρόδρομος κι΄άνοιξε η διώρυγα, έδειξαν προσαρμογή στις εξελίξεις αυτές. Που, για ένα χρονικό διάστημα μαζί με τα κέρδη απ΄τήν αύξηση της τιμής της σταφίδας στις διεθνείς αγορές, τους έφεραν πλούσιες απολαυές.
Έξι φορές την εβδομάδα κατέπλεε, τότε, το ατμόπλοιο στην πόλη και δύο φορές την ημέρα έφτανε ο σιδηρόδρομος. Που, για μεγαλύτερη ευκολία των επιβατών και του εμπορίου, ύστερα από μικρή ανάπαυλα στο σταθμό διέτρεχε την παραλιακή οδό (Δαμασκηνού σήμερα), σταματούσε στο πρακτορείο της ατμοπλοϊκής εταιρείας, αποβίβαζε και δεχόταν με ήρεμο τρόπο και χωρίς κόπους τους επιβάτες.
Σφύριζε η μηχανή στην ξηρά, σφύριζε και το ατμόπλοιο στη θάλασσα. Και οι σύγχρονοι αυτοί συριγμοί, που διέσχιζαν την ατμόσφαιρα «άγγειλλαν την θαυμάσια κατάκτηση του ατμού υποσχόμενοι πιο αίσιο μέλλον στην ομώνυμη διάδοχό της αφνειού πόλης της αρχαιότητος».
Και οι ντόπιοι, οι Αργείοι και οι Κυνουριείς Κορίνθιοι, πρόκοβαν.
Άλλο θέμα,ότι μετά από λίγα χρόνια θα διεπίστωναν, πως οι τεχνολογικές αυτές εξελίξεις θα υπερακόντιζαν τις ελπίδες για μακροημέρευση της ευημερίας και θα μετέτρεπαν την πόλη τους σε κέντρο διερχομένων επιβατών (σιδηροδρομικώς και ατμοπλοϊκώς), με όλες τις δυσμενείς, γι΄αυτούς συνέπειες.
